PCNL (PerCuteneous NephfroLithotripsy) czyli przezskórna nefrolitotrypsja jest endoskopową metodą leczenia kamieni zlokalizowanych w nerce. Metodę stosuje się w przypadku kamieni dużych, czasami wypełniających cały układ kielichowo-miedniczkowy (odlewowych).

PCNL polega na przezskórnym (przez około 1cm nacięcie skóry w okolicy lędźwiowej) wprowadzeniu do nerki instrumentu (nefroskopu) umożliwiającego inspekcję nerki od wewnątrz. Za pomocą kamery połączonej z nefroskopem możliwa jest lokalizacja kamieni i ich usunięcie na zewnątrz. Zazwyczaj kamienie wymagają wcześniejszego skruszenia wewnątrz nerki. Kruszenie (litotrypsja) polega na rozbiciu złogu na drobne fragmenty przy pomocy specjalnego urządzenia wprowadzonego do nefroskopu wykorzystującego głównie energię ultradźwięków. Drobne fragmenty złogów są odsysane z wnętrza nerki lub usuwane przy pomocy specjalnych kleszczyków. Zazwyczaj po zabiegu pacjent otrzymuje fragmenty rozkruszonego złogu w celu zbadania jego składu chemicznego.

Po zabiegu pozostawiany jest cewnik w nerce (nefrostomia) i cewnik w pęcherzu moczowym. Zwykle można je usunąć następnego dnia, a pacjent może wyjść do domu 2-3 dni po zabiegu.

PCNL jest zabiegiem minimalnie inwazyjnym i u większości pacjentów przebiega bez powikłań. Niekiedy wiąże się jednak z powikłaniami, wśród których najczęstszymi są: przeciek moczu przez kanał po nefrostomii, zakażenie układu moczowego, zakażenie wielolekooporną florą bakteryjną wymagające podawania antybiotyków oraz krwawienie z nerki, czasami wymagające przetoczenia krwi, embolizacji (zamknięcia) krwawiącego naczynia nerkowego lub operacji mającej na celu opanowanie krwawienia. Do rzadkich powikłań należy uszkodzenie sąsiadujących z nerką narządów, które zwykle wymaga operacji naprawczej.